Τι ΔΕΝ σας λέει ο Δείκτης Μάζας Σώματος: Υπολογισμός ΕΔΩ – Ποιες άλλες μετρήσεις συνιστούν οι ειδικοί

Μιχάλης Θερμόπουλος
09 Αυγούστου 2022 | 17:00

Πιθανότατα έχετε ακούσει τον όρο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ). Βασίζεται στο ύψος και το βάρος σας και χρησιμοποιείται ευρέως για να προσδιορίσει εάν βρίσκεστε σε ένα υγιές εύρος βάρους.

Αλλά ο Δείκτης Μάζας Σώματος από μόνος του μπορεί να μην είναι ο καλύτερος τρόπος για να αξιολογήσετε το βάρος και το σχήμα του σώματός σας.

Μια πιο προσεκτική ματιά στον ΔΜΣ

Υπολογιζόμενος από το ύψος και το βάρος ενός ατόμου, ο ΔΜΣ χωρίζεται σε τέσσερις κατηγορίες:

Λιποβαρής: ΔΜΣ κάτω από 18,5
Φυσιολογικός: ΔΜΣ από 18,5 έως 24,9
Υπέρβαρος: ΔΜΣ από 25 έως 29,9
Παχύσαρκος: ΔΜΣ 30 και άνω

>>> Διαβάστε επίσης: Δείκτης Μάζας Σώματος: ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΔΩ <<<

Πόσο χρήσιμος είναι όμως πραγματικά αυτός ο αριθμός;

“Πιθανώς για το 90% ή το 95% του πληθυσμού, ο Δείκτης Μάζας Σώματος είναι εντάξει ως γενικός δείκτης μέτρησης της παχυσαρκίας”, λέει ο δρ. Richard L. Atkinson, ερευνητής και εκδότης του International Journal of Obesity.

Αλλά ορισμένοι κριτικοί έχουν διαφορετική άποψη. Ο Scott Kahan, ο οποίος διευθύνει το Εθνικό Κέντρο Βάρους και Ευεξίας, λέει: “Παραδοσιακά, ορίζουμε την παχυσαρκία με ένα συγκεκριμένο όριο στην κλίμακα ΔΜΣ. Αλλά το να κρίνουμε αν ένα άτομο είναι παχύσαρκο με βάση μόνο το μέγεθός του είναι παλιομοδίτικο και όχι τόσο χρήσιμο”, λέει.

Ένας ποδοσφαιριστής που είναι πολύ μυώδης θα μπορούσε να έχει υψηλό ΔΜΣ και όμως το σωματικό του λίπος είναι στην πραγματικότητα χαμηλό.

Ο Kahan ειδικεύεται στο να βοηθά τους ανθρώπους να διαχειριστούν το υπερβολικό βάρος που μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας, όπως ο διαβήτης και οι καρδιακές παθήσεις. Η μέτρηση του ΔΜΣ είναι μόνο μία παράμετρος. Πολλοί είναι υπέρβαροι αλλά υγιείς και ο ΔΜΣ τους δεν αντικατοπτρίζει πραγματικά τους κινδύνους για την υγεία τους.

Αν και ο Δείκτης Μάζας Σώματος είναι χρήσιμος ως εργαλείο γρήγορου ελέγχου, λέει ο Kahan, δεν αρκεί να εξετάσουμε μόνο αυτόν τον αριθμό.

Δείκτης Μάζας Σώματος: Μειονεκτήματα

Ο ΔΜΣ σας δεν αποκαλύπτει τίποτα για τον τρόπο που έχει αναπτυχθεί το σώμα σας, όπως ο λόγος μυών προς λίπους που έχετε. Γι’ αυτό τα συμπεράσματα που βασίζονται μόνο σε αυτόν τον αριθμό μπορεί να είναι παραπλανητικά, ειδικά όταν πρόκειται για τα ακόλουθα:

Πόσο μυώδης είστε

Μερικοί άνθρωποι έχουν υψηλό ΔΜΣ αλλά δεν έχουν πολύ σωματικό λίπος. Ο μυϊκός τους ιστός αυξάνει το βάρος τους.

Επίπεδο δραστηριότητας

Κάποιος που είναι πολύ αδρανής μπορεί να έχει ΔΜΣ στο φυσιολογικό εύρος και να έχει πολύ σωματικό λίπος, αν και μπορεί να μην φαίνεται αυτό τόσο πολύ στο σώμα του.

“Έχουν πολύ χαμηλά επίπεδα μυών και οστών: συχνά ηλικιωμένοι, ή άτομα σε κακή κατάσταση. Ο Δείκτης Μάζας Σώματος τους μπορεί να φαίνεται στο φυσιολογικό εύρος, παρόλο που έχουν πολύ σωματικό λίπος σε σύγκριση με την άλιπη μάζα σώματος. Τελικά, έχουν παρόμοιους κινδύνους με τους ανθρώπους που έχουν πολύ σωματικό λίπος και έχουν υψηλό ΔΜΣ”, λέει ο Kahan.

Σωματότυπος

Η θέση του λίπους στο σώμα παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία του ατόμου. Γενικά, είναι το λίπος στην κοιλιά που ενέχει τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την υγεία. Όταν το λίπος είναι γύρω από την μέση αντί στους γοφούς, αυξάνεται η πιθανότητα καρδιακής νόσου και διαβήτη τύπου 2. Το λίπος που συσσωρεύεται στους γοφούς και τους μηρούς δεν είναι τόσο δυνητικά επιβλαβές.

Ηλικία

Η έννοια του ιδανικού ΔΜΣ μπορεί να αλλάξει με την ηλικία. “Τα άτομα που είναι μεγαλύτερα πιθανότατα θα πρέπει να έχουν λίγο περισσότερο λίπος πάνω τους, [αλλά] δεν θα πρέπει να έχουν ΔΜΣ πάνω από 30”, λέει ο δρ. Atkinson.

Επισημαίνει ότι αργά στη ζωή, τα άτομα που είναι “ελαφρώς υπέρβαρα” τείνουν να έχουν καλύτερο ποσοστό επιβίωσης από τα πιο αδύνατα άτομα. Οι λόγοι γι’ αυτό δεν είναι απολύτως σαφείς, αλλά μπορεί να έχει να κάνει με την ύπαρξη αποθεμάτων κατά την καταπολέμηση μιας ασθένειας. Είναι δύσκολο να το πούμε με σιγουριά, αφού πολλά πράγματα επηρεάζουν την υγεία μας.

Εθνικότητα

Υπάρχουν πολλές διαφορές στον ΔΜΣ και στον κίνδυνο για την υγεία μεταξύ των διαφόρων εθνοτικών ομάδων. Για παράδειγμα, οι Ασιάτες-Αμερικανοί τείνουν να αναπτύσσουν κινδύνους για την υγεία σε χαμηλότερα επίπεδα ΔΜΣ από τους λευκούς. Ένας υγιής Δείκτης Μάζας Σώματος για τους Ασιάτες κυμαίνεται από 18,5 έως 23,9. Αυτό είναι μία ολόκληρη μονάδα χαμηλότερα από το τυπικό εύρος. Και οι Ασιάτες θεωρούνται παχύσαρκοι με ΔΜΣ 27 ή υψηλότερο, σε σύγκριση με το τυπικό μέτρο παχυσαρκίας ΔΜΣ 30 ή υψηλότερο.

Τα άτομα ινδικής καταγωγής αντιμετωπίζουν υψηλότερους κινδύνους για την υγεία με σχετικά χαμηλότερο ΔΜΣ, λέει ο Atkinson. «Ο τυπικός ορισμός του υπέρβαρου είναι ένας ΔΜΣ 25 ή μεγαλύτερος. Αλλά αν είστε από την Ινδία, ο κίνδυνος διαβήτη αρχίζει να αυξάνεται με ΔΜΣ περίπου 21 ή 22».

Αντίθετα, πολλοί Αφροαμερικανοί μπορεί να έχουν υψηλό ΔΜΣ, αλλά χωρίς τους κινδύνους για την υγεία που συνήθως συνοδεύουν αυτό το επίπεδο. Σε σύγκριση με τους λευκούς με το ίδιο βάρος και ΔΜΣ, οι Αφροαμερικανοί τείνουν να έχουν λιγότερο σπλαχνικό λίπος (λίπος γύρω από τα όργανά τους) και περισσότερη μυϊκή μάζα, λέει ο Atkinson. Επομένως, ένας Αφροαμερικανός με ΔΜΣ 28, τον οποίο ο τυπικός πίνακας κατατάσσει στους υπέρβαρους, μπορεί να είναι υγιής όσο κι ένα λευκό άτομο με ΔΜΣ 25.

Πέρα από τον Δείκτη Μάζας Σώματος

Οπότε, ποια άλλα εργαλεία μπορείτε να χρησιμοποιήσετε εκτός από τον ΔΜΣ; Μάλλον είναι η ώρα να βγάλετε την μεζούρα…

Περιφέρεια μέσης

Για ακριβή μέτρηση, η μεζούρα πρέπει να περιστρέφεται γύρω από τη μέση σας στο κάτω μέρος της πλάτης σας και να πηγαίνει γύρω από τον αφαλό.

Για να μειώσετε τον κίνδυνο προβλημάτων υγείας από το υπερβολικό βάρος:

οι άνδρες θα πρέπει να διατηρούν την περιφέρεια της μέσης τους σε όχι περισσότερο από 100 εκατοστά
οι γυναίκες θα πρέπει να μην ξεπερνούν τα 90 εκατοστά περιφέρειας μέσης

Αναλογία περιφέρειας μέσης προς ύψος

Αυτό μπορεί να είναι ακόμη πιο χρήσιμο από το προηγούμενο μέτρο, λέει ο Kahan. Ο στόχος είναι η περίμετρος της μέσης σας να είναι μικρότερη από το μισό του ύψους σας.

Πηγή: https://www.webmd.com

φωτό: iStock